Maliye Bakanlığı Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun, bazı vergi cezalarını “sıfıra” kadar düşürmesi ile ilgili tartışma büyüyor. Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun vergi cezalarına ilişkin kararları, Sayıştay Başkanlığı ile Maliye Bakanlığı’nı da karşı karşıya getirdi. Sayıştay’ın Meclis’e sunulmayan Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2011 yılı işlemlerine ilişkin raporunda, “Gelir İdaresi Başkanlığı, ilk etapta, uzlaşma tutanaklarını vermeyi kabul etti ancak, son anda tutanakları Sayıştay denetçilerine sunmaktan vazgeçti” denilerek, Maliye yönetimi eleştirildi.

 

Taraf’ın, “Vergideki abidik gubidik işler” başlığı ile gündeme getirdiği, vergi cezalarındaki uzlaşma sisteminin, Sayıştay denetçileri tarafından mercek altına alındığı ortaya çıktı. Sayıştay’ın, söz konusu raporunda, Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun kararları ayrıntılı bir şekilde sorgulandı. Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun kararlarıyla vergi cezalarının ortalama olarak sadece yüzde 10’nun tahsil edildiği ifade edilen Sayıştay raporunda, “Vergi borçları hangi gerekçelerle düşürüldü” sorusu yöneltildi. Raporda, uzlaşma komisyonunun kararlarının objektif kriterlere bağlı olmadığı da vurgulanarak, bu durumun kararları tartışmalı hale getirdiği kaydedildi. Raporda, küçük mükelleflerin taşradaki uzlaşmaları ile büyük mükelleflerin merkezdeki uzlaşmaları arasında büyük farklar olduğuna da dikkat çekildi.

 

Sayıştay raporunda, Gelir İdaresi’nin, Merkezi Uzlaşma Komisyonu’nun tutanaklarını denetimden kaçırdığına yönelik eleştirilere de yer verildi. Raporda, konuyla ilgili olarak şu ifadelere yer verildi:

 

“Uzlaşma süreci ile ilgili daha anlamlı sonuçlar çıkarmak ve değerlendirmeler yapabilmek amacı ile GİB yetkilileri ile yapılan görüşmelerde söz konusu uzlaşma tutanaklarından örnekler istenilmiştir. Burada amaçlanan, “Uzlaşmaya konu vergi/ceza” tutarından “Uzlaşılan vergi/ceza” tutarına ne şekilde ulaşıldığını görmek ve bu kapsamda yapılan vergi/ceza tutarını azaltmaya yönelik değerlendirmelerin gerekçelerini anlamaktır. Ancak şifahen ilk yapılan görüşmelerde tutanakların tarafımıza sunulacağı ifade edilmesine karşın, tarafımızca makul bir süre beklendikten sonra konunun tekrar ilgili görevlilerle görüşme yolu ile hatırlatılmasına rağmen, sonraki görüşmelerde vergi mahremiyeti gerekçe gösterilerek tutanaklar tarafımıza sunulmamıştır. Tarafımızca söz konusu bilgi ve belge isteme talebimizin resmiyet kazanması amacıyla GİB’e 16.01.2012 tarih ve 02 sayılı yazı yazılmış ancak bugüne kadar herhangi bir cevap alınamamıştır.”

 

Raporda, tarhiyat öncesi uzlaşmalarla ilgili de inceleme yapılmak istendiği ancak bu konuda da bir bilgi ve belgeye ulaşılamadığı kaydedildi. Raporda, “Vergi Denetmenleri tarafından 01.01.2011 -09.07.2011 tarihleri arasında yapılan vergi incelemeleri sonucunda, gerçekleştirilen tarhiyat öncesi uzlaşmalar ile ilgili olarak düzenlenen tarhiyat öncesi uzlaşma komisyonu tutanakları da Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’ndan 28.11.2011 tarih ve 63-64 sayılı yazılar ile istenmiştir. Şifahen yapılan görüşmelerde tutanakların hazırlanmak üzere olduğu ifade edilmiş ancak raporun yazıldığı tarihe kadar herhangi bir cevap alınamamıştır” denildi.

 

MALİYE’YLE yaptığı uzlaşma sonucu faiz hariç 424.4 milyon liralık vergi cezasını sildiren Cengiz İnşaat’ın patronu Mehmet Cengiz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, gruplarına vergi affının yapılmadığını öne sürdü. Cengiz, konuyu gündeme getiren Taraf’ı kast ederek, “Baksınlar bakalım, Cengiz İnşaat kaç kez vergi rekortmenleri arasına girmiş. Ondan sonra böyle yazılar yazsınlar” dedi. Mehmet Cengiz olayı reddederken, Taraf’ın ulaştığı uzlaşma tutanağına göre, 29 Aralık 2010 tarihinde saat 13.30’da Uzlaşma Komisyonu üyeleri ile Cengiz Grubu temsilcilerinin toplandığı ve uzlaşma sonucunda ise 424.4 milyon liralık kurumlar vergisi borcu ile cezasının sıfırlandığı belirtiliyor. Tutanakta, uzlaşılan tüm kalemlerde ödenecek tutar kısmı sıfır olarak yer alıyor. Öte yandan, Cengiz İnşaat geçen yıl 25.9 milyon liralık vergiyle Türkiye vergi rekortmenleri listesinde 92’inci sırada yer alıyor. Ancak uzlaşmayla silinen ceza, bu tutarın 16.4 katını buluyor.

 

TARAF’IN, “Vergide abidik gubidik işler” başlığı ile manşetine taşıdığı, hükümete yakın bazı firmaların vergi borçlarının uzlaşma sistemi ile kuşa çevrildiğine ilişkin belgeler, ekonomi dünyasında büyük yankı uyandırdı. Maliye Bakanlığı, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, uzlaşmaların mevzuat hükümleri çerçevesinde yapıldığını belirterek, Cengiz İnşaat, Albayrak Grubu ve Kanal A grubu ile yapılan uzlaşmaların Doğan Grubu’na kesilen vergi cezası ile karşılaştırılmasının doğru olmadığını öne sürdü. Taraf dün üç grubu kesilen 616 milyonluk vergi borcunun 609 milyonluk bölümünün uzlaşma yöntemiyle Maliye tarafından silindiğini yazmıştı.

 

Maliye Bakanlığı, Taraf’ın, hükümete yakın üç grubun toplam 615.9 milyon liralık vergi borcunun Merkezi Uzlaşma Komisyonu tarafından 608 milyon liralık kısmının silinmesine ilişkin haberine yazılı açıklama ile cevap verdi. Açıklamada, “Habere konu edilen mükellefler bakımından yapılan uzlaşma sonucu tamamen mevzuat değerlendirmesinin neticesidir. Ayrıca uzlaşmada sadece bir mükellefe değil, sektörel incelemeler neticesinde benzer durumda olan bütün mükelleflere eşit uygulamalar yapılmıştır. Diğer taraftan haberde yer alan karşılaştırma hem geçersizdir hem de özellikle belirli bir mükellefin seçilmiş olması manidardır” denildi.