Üç beyaz'dan biri olan ve Çankırı için vazgeçilmez doğal kaynaklardan "tuz" 11-12 Nisan tarihlerinde Büyük Otel'de düzenlenen çalıştayın konusu. Varlığının keşfinden bu yana masada olan tuz, Çankırı'da yine "masa"ya yatırıldı. Vali Vahdettin Özcan'ın katkıları ile oluşturulan Tuz Çalıştayı'nın hangi sonuçları beraberinde getireceği bilinmez. Dün başlayan ve bugün tamamlanacak olan çalıştayın sonuçları kamuoyunca merakla beklenmekte. İsterseniz gelin çalışmalarına dün Büyük Otel'de başlayan ve gün boyu sürdüren çalıştayın özetini sizlere sunalım.
ÇALIŞTAY VALİ ÖZCAN'IN AÇIŞ KONUŞMASIYLA BAŞLADI
Yaklaşık 50 katılımcı ile gerçekleşen Tuz Çalıştayı'nın açılış konuşmasını yapan Çankırı Valisi Vahdettin Özcan "Çankırı, uzun tarihinde geçirdiği pek çok deprem sebebiyle ayakta kalabilen eserler yönünden zengin bir görünüm arz etmese de yüzey buluntuları, tabii kaynakları ve sosyokültürel değerleriyle bizi gelecek açısından ümitlendirmektedir." dedi. Vali Özcan konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Yüzey buluntuları ve kaya yerleşimleri ile höyük, tümülüs ve nekropoller Çankırı’nın beş bin yıllık tarihine ışık tutmakta, dağlarımız ve ormanlarımız özellikle kış sporları başta olmak üzere her türlü doğa sporu ile kamp, karavan, yaya ve atlı yürüyüş, bisiklet, fotoğrafçılık ve avcılık gibi pek çok turizm çeşidine elverişli imkanlar sunmakta, zengin termal kaynakları ve içmeceleri, yüzyıllardır yaşatılan kültürel değerleri ile her geçen gün turizmden aldığı payı artırmaktadır.
İlimizin turizm değerleri açısından en önemlilerinden birisini de zengin kaya tuzu yataklarının işletilmesi amacıyla açılmış ve halen üretime devam eden Tuz Mağarası oluşturmaktadır.
Milyon yıllar öncesinde oluşmuş ve günümüze kadar gelmiş olan kaya tuzunun çıkartılması suretiyle oluşan mağara; ilginç ve görkemli yapısı ile her türlü ziyaretçinin ilgisini çekmekte, görenleri kendisine hayran etmektedir.
İlimizin turizm potansiyeli içerisinde önemli bir konumu bulunan Tuz Mağarası; yaklaşık 5000 yıldır yararlanıldığı tahmin edilen Yurdumuzun en büyük kaya tuzu rezervlerinin bulunduğu yörede yer almaktadır.
İşletmenin hemen kıyısında bulunan ve Eski Tunç Çağına tarihlenen Sarı içi Höyük ve hemen yakınında yer alan nekropol&mezarlık alanı ile yapılan kazılarda elde edilen buluntular bize beşbin yıllık geçmiş hakkında kuvvetli kanaatlar oluşturmakta, yerleşim yerinin kaya tuzunu işlemek amacıyla madene yakın konuşlandığı düşünülmekte, Hititlere ait yazılı kaynaklarda tuzla ilgili pek çok ifadeye rastlanılmaktadır.
Merkez İlçe'nin doğusunda yaklaşık 20 km. mesafede bulunan Mağara, bugün nispeten dar girişinin devamında modern karayolu tünellerini andıran birçok galeriden meydana gelmiş oldukça büyüktür.
Toplam galeri uzunluğu 10 km.yi aşan mağaranın tavan yüksekliği 6-8 m. taban genişliği 10-15 m. girişten son noktasına olan mesafesi ise 1.5 km.dir.
Özel bir işletme tarafından kaya tuzu üretimi yapılmakta, girişin haricinde herhangi bir suni koruma olmaksızın her 10 m. de bırakılan yaklaşık 200 m² taban alanlı topuklar mağarayı taşımaktadır.
Yer yer tuzdan bembeyaz sarkıt ve dikitlerin bulunduğu mağarada üretilen kaya tuzu, İlimizde bulunan tuz fabrikalarında rafine edilerek büyük ölçüde kimya sektörüne verilmekte, tablet olarak arıtma sistemlerinde, gıda sektörü ile mutfak ve sofralarımızda yer almaktadır.
Mağarayı gezen misafirler 10 kilometre uzunluğunda, 800 dönüm bir alana sahip galerilerin muhteşem atmosferinden kendilerini alamamaktadır. Çalıştayımızın bu ilk gününün sonunda siz değerli katılımcılarla birlikte bu atmosferi soluyor olacağız.
Mağaranın turizme kazandırılabilmesi amacıyla bugüne kadar değişik etkinlikler yapılmıştır. İlimizin en dikkat çekici turizm değerlerinden birisi olan Tuz Mağarasının normal ziyaretlerin dışında, elektrikli ve raylı araçlarla gezilebilir hale getirilerek çekiciliğinin artırılabileceği, kaya tuzundan heykel ve rölyeflerin yapılabileceği atölyelere ev sahipliği yapabileceği; “Osmanlı”, “Çağdaş Sanatlar”, “Rönesans”, “Destansı Kahramanlar”, “Mitoloji” gibi.
Güzel Sanatlar Galerileri şeklinde kullanılabileceği, diğer bir kısmının ise fonetik sanatların icra edilebileceği salonlara dönüştürülerek ilginç ve farklı mekânların kazanılabileceği; sabit ısı ve nem değerleri ile durgun ortamından; gerekli etütlerin yapılarak sağlık turizminde yararlanılabileceği, bir kısmının ise kafeterya ve restoran olarak değerlendirilebileceği düşünülmekte ve bu amaçla çalışmalar yapılmaktadır.
Ayrıca dünyadaki örneklerinden yararlanılarak kaya tuzundan üretilebilecek farklı ürünlerin satılabileceği bölümlerinde mağarada gerçekleştirilmesinde fayda görülmektedir. Son olarak Tuz mağarası ve çevresinin önemini artıran bir gelişmeyi de sizlerle paylaşmak istiyorum.
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünce bölgede yapılan sondaj çalışmalarında mağaranın 7 km. güneyinde tuzlu bir termal su kaynağı bulunmuştur.
İşletilebilir ve faydalanılabilir düzeyde olduğu tespit edilen tuzlu termal su ekonomiye kazandırılması amacıyla kiraya verilmiştir.
Tuz mağarasıyla tuzlu termal su bir arada değerlendirildiğinde alanın Çankırı’nın turizmindeki öneminin arttığını söylemek doğru olur kanaatindeyim. Şehrimiz için bir potansiyel olan bu değere yönelik geçmiş çalışmalar mevcut olup yakın zamanda da Valiliğimiz bünyesinde, “Tuz Çalışma Grubu” kurulmuştur. Bu çalıştayın fikri, bu grubun toplantılarında konuşulmuş olup siz değerli katılımcıların katkılarıyla hayat bulacaktır. İnşallah burada konuşulacak olan fikirlerin gelecek günlerde hayata geçtiğine hep birlikte şahit oluruz.
Biz idarecilere düşen günü iyi okuyarak geleceği doğru planlamaktır.
Bu organizasyonun, güzel fikirlerin ortaya çıkarmasını temenni ediyor ve başta Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı olmak üzere organizasyonda emeği geçen tüm kurum ve kişilere teşekkürlerimi sunuyorum."
ÇALIŞTAY'A KATILAN DİĞER KATILIMCILARIN GÖRÜŞLERİ
Çankırı Karatekin Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Ali İbrahim Savaş’ta Üniversitelerin şehrin potansiyellerinin lokomotifi olması gerektiğini, göreve geldiği altı ay içerisinde ilçeler dahil İlin potansiyeli ile ilgili çalışmalar yaptıklarını ve Çankırı tuzu ile ilgili de bir çok girişim ve çalışmada bulunduklarını söyledi. Ortak çalışma ile başarının kaçınılmaz olduğunu, bu çalıştay sonunda başarılı neticelere ulaşılacağına inandığını ifade etti.
Kuzka Genel Sekreteri Hüseyin Şen, İllerimiz için önem arz eden kaynaklar ile ilgili çalışmalar yaptıklarını ve Çankırı için önem arz eden 1 milyon 600 bin rezervi beşbin yıllık bir geçmişi olan tuz madeni ile ilgili bu çalıştayı yaptıklarını belirterek “Çankırı tuzunu sanayi, turizm, sağlık ve güzel sanatlar alanında ön plana çıkarmak istiyoruz. Bize bu konuda destek veren Valiliğimize, Belediyemize, Üniversitemize ve Ticaret ve Sanayi Odamıza teşekkür ediyoruz” dedi.
Oturum Başkanı ÇKÜ Rektör Yardımcısı Sabit Erşahin, "hayatımızın her anında, damarımızda, soframızla, çamaşır makinalarımızda, kıyafetlerimizde ve yollarda, tuz dünyada her yerde, tuz ile ilgili bilmediklerimiz bildiklerimizden daha fazla" diyerek “Bu çalıştayda tuz her yönü ile ele alınacaktır. Çankırı bir sermayenin bir hazinenin üzerinde, bunun değerlendirmesini çok iyi yapmalıyız. İyi bir çalıştay geçirmemizi ve iyi netice almamızı diliyorum” dedi.
Çalıştay yapılacak beş oturum ve devamında yapılacak Tuz Mağarası gezisi ile ilk günkü çalışmalar tamamlanacak.