SÖZCÜ’nün Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Genel Faaliyet Raporları’ndan yaptığı hesaplamaya göre, son 10 yılda iktidar, merkezi yönetim kapsamındaki kuruluşlar aracılığıyla vakıf ve derneklere toplam 7 milyar 253 milyon lira para transferi gerçekleştirildi.
Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan raporlarda, maddi yardım alan vakıf ve derneklerin isimleri ya da faaliyet alanlarına dair detay verilmedi. Bu kuruluşlara, merkezi yönetimebağlı bakanlıklar, taşra teşkilatları, üniversiteler ve diğer özel bütçeli idareler yardım yaptı.
Vakıf ve derneklerle en fazla yardımın Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapıldığı görüldü. Geçmiş yıllarda ENSAR ve TÜRGEV ile bakanlık arasında yapılan protokoller tartışma konusu olmuştu.
Verilere göre, vakıf ve derneklere 2012 yılında 381 milyon, 2013’te 590 milyon, 2014’te 628 milyon, 2015’te 874 milyon, 2016’da 581 milyon, 2017’de 581 milyon, 2018’de 818 milyon, 2019’de 841 milyon, 2020’de 969 milyon, 2021 yılında ise 865 milyon lira cari transfer gerçekleştirildi.
Cari transfer, “cari yıl içinde kullanıma sunulan, faydası bir yıl içinde tüketilen ve karşılığı olmayan harcamalar” olarak tanımlanıyor.
Kamu idarelerince dernek ve vakıflara yapılacak yardım Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık Ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik'te düzenlenmiş durumda.
Söz konusu yönetmelikle yer alan düzenlemelere göre;
Kamu kuruluşlarının vakıf ve derneklere yardım yapılabilmesi için;
"Yardımlarda kamu yararı gözetilmesi, yardımların öncelikle toplumun ihtiyaç ve sorunlarına çözüm sağlaması ile toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına yönelik olması,
Vakıf ve derneğin, yardımı yapacak idarenin görev alanına giren konularda faaliyet göstermesi,
Vakıf veya dernek ile yardım yapacak idare arasında protokol yapılması gerekiyor.
Yardımın miktarının belirlenmesi ve dağıtımı, bakanlıklarda bakanın, diğer idarelerde kurumun en üst yöneticisinin onayı ile yapılıyor."