Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde yayınladıkları anket sonuçlarıyla Başbakan Erdoğan’ın oy oranını çok yüksek gösteren ve bu yüzden manipülasyon yapmakla suçlanan anket şirketlerinden olan KONDA’dan “özür” açıklaması geldi. Ancak uzmanlar, anket sonuçlarını seçmeni etkileyecek şekilde açıklamanın yanlış olduğu yönündeki eleştirilerini sürdürüyor.
“SEÇMEN ETKİLENMEZ”
Kamuoyu araştırma şirketi KONDA konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “7 Ağustos tarihli, seçiminin olası sonuçlarına dair açıklamamızdaki oy dağılımı ile gerçekleşen arasında kabul edilebilir hata payı ötesindeki yanılgımız nedeniyle kamuoyundan özür dileriz” dedi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “KONDA her seçimden 3 gün önce anketini açıklamaktadır. Asli işlerinden birisi seçim araştırmaları olan bir şirketin, eğer müşterilerinden gelen bir kısıtlama yoksa elindeki bulguyu kamuoyu ile paylaşmasının doğal olduğu kanaatindeyiz. Kaldı ki yasalar araştırma yapmayı değil, belirli bir sürede yayın organları üzerinden araştırma aracılığıyla propaganda yapmayı yasaklamaktadır. Bu nedenle de yasalara aykırı bir iş yaptığımızı düşünmüyoruz. Geçmişimizdeki başarıların gururunu, başarısızlıkların mahcubiyetini ve sorumlulu-ğunu taşımaktan kaçınmadığımızın bilinmesini isteriz. KONDA’ya güveninin derinliği ile doğru orantılı olarak tepki gösterenlerden özellikle özür diler, duygularını anladığımızı not etmek isteriz. KONDA, anketlerin seçmeni maniple edebileceğini, partilerin seçmen üzerindeki etkilerinin yerine geçecek bir güç sahibi olabileceğini düşünmemekte, seçmenin tercihlerine güvenmektedir.” Bu arada Araştırmalar Derneği kamuoyuna açıklanan anketler hakkında inceleme başlattı.
KONDA İTİBARINI YİTİRDİ
Ayhan Aktar (Siyaset Bilimci): Tarhan Bey’in şirketi KONDA bu cumhurbaşkanlığı seçimine kadar Türkiye’nin en itibarlı şirketlerinden biriydi. Tarhan Bey ciddi, güvenilirliği olan bir kurumun başındaydı. 2007 seçimlerini iyi tahmin etmişti. KONDA’nın itibarı sağlamdı bu konuda, dolayısıyla KONDA’nın cumhurbaşkanlığı seçiminde Tayyip Erdoğan’ın yüzde 57-58 oy alacağı gibi bir tahminde bulunması ve bu tahminlerin açıklanması yasakken bunları duyurması insanların kafasını bulandırıyor. Benim tanıdığım birkaç kişi “Tarhan Bey yüzde 57 diyorsa biz Bodrum’dan uçağa binip İstanbul’a oy vermeye dönmeyelim” dedi. Ama tabii ki bu insanların toplamı seçim kaybettirecek toplam değildir. Yani burada iki şeyi birbirine karıştırmayalım. Anket şirketi seçim kaybettirmez ama bir sürü insanın katılımını da etkiler. Durum böyle olmuştur. Kendileri açısından çok tatsız bir durum kendilerinin yerinde olmak istemezdim çünkü kaç yıllık itibarlarını bir anlamda yitirdiler. Ve benim gözümde gereksiz şekilde o anket sonucunu gayri kanuni şekilde açıklayarak da kendi kalelerine gol attılar.
ANKETLER GENELDE SEÇMENİ ETKİLER
Metropol Araştırma Şirketi Başkanı Özer Sencar: Şimdi özür dilemişler ve konuyu kapatmak istiyorlar onun için fazla üzerine gitmeyi de doğru bulmuyorum. Ancak anketler benim kanaatime göre eğer kişi ve kurumlar kamuoyunda bir itibara ve güvene sahipse insanların hem sandığa gidip gitmeme tavrını hem de adaylar arasında oy verme tavrını aday karakterini etkileyebilir. Bunu ölçmüş, araştırmış değiliz. Ama ben etkileyebileceği kanaatindeyim. İnsanlar etkilenirler. Kurum ve kişinin kamuoyunda tanınırlığı varsa bugüne kadar güven kazanmışsa söyleyeceği sözler veya kamuoyuyla paylaşacağı veriler kamuoyunda etkili olabilir.
