12 Eylül referandumunda “hayır” oyu kullanan ve fakat vicdanen rahatsız ve biçare olanlar tarafından kullanılan yegâne cümle işte bu: Hani 12 Eylül’cüler yargılanacaktı?
Sanki 12 Eylül referandumunda halk oyunu sunulan Anayasa değişiklikler paketi sadece geçmiş darbecilerin yargılanacağı imkânını getiriyormuş gibi bir garip bahane arkasına sığınıp “bakın görüyor musunuz, ne Kenan Evren, ne diğerleri yargılanıyor, demek ki bu bir hikâyeymiş” şeklindeki bu, vicdanı rahatlatma ve kendini geleceğe yönelik temize çıkarma eylemi komediden öteye gitmiyor. Lakin bugün olduğu gibi gelecekte de bu zihniyetteki insanlar kendilerini temize çıkaramayacaklar ve tarih önünde hesap verir duruma gelecekler. Çünkü 12 Eylül darbe anayasasının en temel ve önemli maddelerinin değişmesine imkân veren bir pakete, sırf iktidara muhalefet olsun diye “hayır” demek ve yetmezmiş gibi bunun kampanyasına girişmek, olsa olsa “darbelere ve onun ürünlerine sahip çıkmak, darbecilerin goygoyculuğunu yapmakla” eş anlamlıdır. Hele ki, bunu 12 Eylül darbesinden en çok çeken, o darbenin bütün zulmünü ve ağırlığını üstünde hisseden ve olmadık çilelere maruz kalan bir kesimin “bazıları” yapıyor ise, bu işte bir tuhaflık ve aptallık var demektir.
Paketteki diğer maddeleri es geçiyorum, ki her biri gerçek birer dönüşüm ve yenilik niteliğindedir, özellikle bazı yargı kurumlarının yapısıyla ilgili olanlar, sadece geçmişteki darbeleri ve darbecileri sorgulama ve yargılama imkanını getiren maddenin varlığı bile başlı başına bir “evet” gerektiriyordu. Hadi, jakoben zihniyetli, BAAS kafalı CHP’lilerin böyle bir şeye “hayır” demeleri normaldi de, MHP’nin ve bazı Ülkücülerin de bu kampanyaya çanak tutuyor olması Ülkücü-Milliyetçi tarih nezdinde tam bir kepazelikti. Bu kepazeliğe ön ayak parti yöneticilerinin yakın gelecekte bunun hesabını nasıl vereceklerini de ayrıca göreceğiz.
Şimdi kalkıp “hani Evren ve darbeciler yargılanacaktı, hiç de öyle bir şey olmadı” diye vicdanlarını rahatlatma gayreti içine girenlerin anlamadığı, daha doğrusu anlamak istemediği bir şey var, o da şu: Referandumun hemen ertesi günü binlerce dilekçe verildi. 12 Eylül mağduru binlerce Ülkücü hemen mahkemelere başvurup Kenan Evren ve diğer 12 Eylülcülerin yargılanmasını istediler. Yani, 30 yıl boyuncu yapılması kanunen yasak olan bir hakkı rahat rahat kullandılar. Gidip davacı olma haklarını kullandılar. Bu hak, 30 yıl boyunca yasaktı, imkânsızdı. Referandumda kabul edilen paket işte bunu getirdi ve mağdurlar en azından bu haklarını kullanma fırsatı buldular. Birkaç mahkeme bu başvuruların bazılarını reddetti, kabul etmedi, yargılamaya gerek görmedi. Yani, 12 Eylülcülerin ve Kenan Evren’in yargılanmasını istemeyen hükümet değildir, yargının bizzat kendisidir. Mademki yargı bağımsız deniliyor, yargıya kimse etki etmemelidir deniliyor, burada kararı veren yargıya sitem edeceksiniz, hükümete değil…
Öte yandan, mesele sadece Kenan Evren ve arkadaşlarının yargılanması ya da yargılanmaması değildir. Mesele, bu ülkede bundan sonra yapılacak ya da yapılmaya teşebbüs edilecek darbe ve girişimlerini önlemektir. Değişen yasa işte bunu getirmektedir. Ha, yine bir darbe olur, asker postalıyla, süngüsüyle yine demokratik düzeni alaşağı eder, gelir gelmez de bu maddeyi ve anayasanın tümünü kaldırır, o başka… Ama, fiili bir darbenin olma ihtimalinin çok düşük olduğu günümüzde, Balyoz gibi Ergenekon gibi örneklerini gördüğümüz teşebbüsler dahi yargı önünde hesap verir konuma gelecektir.
Ülkücülere ve milliyetçilere olmadık ve tasviri bile zor zulüm ve işkenceyi reva gören 12 Eylül’cülerin ve o zihniyetin yargılanması yarın bir gün gerçekleşir ya da gerçekleşmez onu zaman gösterecek, ama en azından o kişilerin ve zihniyetin sembolik de olsa yargılanabilme ihtimali bile güzeldi ve o ihtimali gündeme getiren o değişiklik paketine sırf bu yüzden “evet” denilmeliydi. Be sebeple, “evet” diyenler vicdanen ne kadar rahat iseler aynı şekilde “hayır” diyenler de ömürlerinin sonuna kadar bu kara lekeyle yaşayacaklar… “Hani yargılanacaklardı?” türünden bahaneler de onların vicdanlarını rahatlatmaya yetmeyecektir.