Ziraat Bankası ile Demirören Holding arasındaki kredi skandalının Sayıştay Başkanlığı’nın Ziraat Bankası 2020 yılı taslak denetim raporuna girdiği ortaya çıktı. Raporda, Demirören’in kamu bankasından çektiği yüz milyonlarca liralık krediye karşılık ipotek ettirdiği ve üzerinde golf sahaları bulunan arazilerin banka tarafından tekrar Demirören’e kiralanmasına ilişkin süreç de yer aldı. Ayrıca golf sahası olarak kullanılan toplam 8 arsanın 5 yıl süreyle aylık 250 bin liraya kiralandığı ortaya çıktı. Toplam kira 15 milyon lira yapıyor. Rapora ulaşan TBMM KİT Komisyonu üyesi CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, “Kamu bankası bu kadar yüklü bir krediyi arazilerin satışının zor olacağı uyarısına karşın nasıl verebiliyor? Sonrasında bu kredinin neden peşine düşmüyor? Bir de üstüne ödül gibi arazileri geri kiralıyor. Banka, bu krediyi aynı koşullarda başka firmalara verecek miydi? Yapılan bu kredi oyununda açlıkla mücadele eden milyonlarca yurttaşın hakkı var” dedi.
TEK TEK ANLATILDI
Cumhuriyet, Demirören - Ziraat Bankası kredisi sürecini ortaya çıkarmıştı. Süreç, Sayıştay’ın taslak raporuna da konu oldu. Sayıştay Başkanlığı’nın Ziraat Bankası AŞ 2020 yılı denetim taslak raporunda, “İstanbul Kurumsal Şubesinin Müşterisi Bir Firmaya Kullandırılan Kredilerin Geri Dönüşünün Sağlanamaması” adlı bir bölüm yer aldı. Raporda, bankanın İstanbul Kurumsal Şubesi’nin medya sektöründe faaliyet gösteren firmaya kullandırılan kredilerin ödenmesinde aksama olduğu tespit edildi. Firmaya kullandırılan işletme sermayesi kredilerinin limitinin 2018 yılında alınan iki farklı yönetim kurulu kararıyla 250 milyon ABD dolarına çıkarıldığı belirtilen raporda, bu kredilerin karşılığında da 864 milyon TL güncel ekspertiz değerli gayrimenkul ipoteği alındığı anlatıldı. Raporda, 25 Eylül 2019 tarihinde firmaya kullandırılan işletme sermayesi kredilerinin teminatında yer alan gayrimenkullerin ilgili firma ve grubun kredi borçları karşılığında bankaya devrine karar verildiği belirtildi. Raporda “Kullandırılan işletme kredilerinin teminatında yer alan arsa ve tarla niteliğindeki 22 adet gayrimenkulün ilgili firma ve grubun kredi borçları karşılığında bankaya devri 8 Ekim - 23 Ekim 2019 tarihleri arasında yasal durum değeri ortalaması üzerinden 1 milyar 840 milyon 406 TL karşılığı 321 milyon 749 bin 417 ABD doları üzerinden gerçekleşmiştir” denildi.
BANKA HAREKETE GEÇMEMİŞ
İki farklı gayrimenkul değerleme şirketi tarafından hazırlanan ekpertiz raporlarında söz konusu gayrimenkullerin büyük çoğunluğunun alıcısının az veya satışının zor olduğu belirtildiği vurgulanan raporda “Banka tarafından devralınan bu gayrimenkuller muhtelif tarihlerde toplam 1 milyar 881 milyon 406 TL bedel üzerinden satışa sunulmuş, daha sonra hukuki ihtilaflar nedeniyle 21 Şubat 2020 tarihinde satıştan çekilmiştir” denildi. Raporda “Halen golf sahası olarak kullanılan, toplam 8 parça arsa, 23 Ekim 2019 tarihinde 5 yıl süre ile aylık 250 bin TL + BSMV bedel üzerinden devralınan firmaya verilmiştir. İlgili yönetim kurulu kararlarının krediye ilişkin teminatlar bölümünde 3 yıl içerisinde, firmanın grup firmalarının sermaye yapısının 150 milyon ABD doları nakdi sermaye ile güçlendirmesi gerektiği belirtilmiş olmasına ve bu süre dolmasına rağmen kredinin kalitesini artıracak söz konusu işlem yapılmamıştır” ifadelerinin yer alması dikkat çekti.
Raporda “Bu sermaye şartının gerçekleştirilmemesi durumunda banka yönetim kurulunun uygun göreceği gerçek tüzel kişi kişilerin yine banka yönetim kurulunun uygun göreceği oranda, firmaya veya iştiraklerine ortak edebileceğinin konusu firma ile yapılan sözleşmeye eklenmiş olmasına ve bu süre dolmasına rağmen banka tarafından herhangi bir girişimde bulunulmadığı”nın altı çizildi. Firma kredilerinin geri ödemelerinde yaşanan riskin ortaya konulduğuna dikkat çekilen raporda “sürdürülemez bir finansman yükünün olduğu tespiti yapılmıştır” denildi.
DEMİRÖREN’İN 3 KURUŞLUK DAVASI
Parasını alamayan Ziraat Bankası’nın, golf sahalarını beş yıl süreli toplam 15 milyon liraya kiraladığı Demirören Holding, gazetemiz çevre ve kent muhabiri Hazal Ocak’a “3 kuruşluk manevi tazminat davası açtığını” duyurmuştu. Demirören’in açıklamasında, belgeli haberimiz üzerine “Cumhuriyet kaynağını açıklamalı” sözleri ise dikkat çekmişti. Skandal krediye ilişkin sürecin Sayıştay raporunda yer alması “belge” niteliği oluşturuyor.