Cumhuriyet döneminde yayınlanan yerel ve ulusal gazetelerimiz sayesinde Çankırı hakkında birçok bilinmeyen gün ışığına çıkmıştır. Özellikle 30, 40 ve 50’li yılların gazete arşivlerini incelediğimizde, birbirinden ilginç Çankırı haberleriyle karşılaşıyoruz.
Çankırı Devrim gazetesi sahibi Kadri Korman’ın (1), Ulus gazetesinde yayınlanan Çankırı haberleri, geçmişe ayna tutan ve mutlaka bir kitapta toplanması gereken çok önemli bir bilgi kaynağıdır. Ankara’da yayınlanan Ulus Gazetesi’nin Çankırı Temsilcisi olan Korman’ın kaleme aldığı belge niteliğindeki haberlerden biri de günümüze ulaşamayan, Çankırı Kalesi'ndeki 6 asırlık 'Eğri minare'dir.
Korman, söz konusu minare ile ilgili 10 Nisan 1938 tarihli ilk haberine şu başlığı atar:
İtalya’daki Pisa Kulesi'ne benzetilen Çankırı Kalesi'ndeki 'Eğri Minare'!
Çankırı Kalesi’nin üzerinde İtalya’daki Pisa Kulesi’ne benzeyen 6 asırlık tarihi bir minare vardır. Çankırı Kalesi, Anadolu’nun en eski kalelerinden biridir. Meraklı ziyaretçiler oldukça yüksek olan bu tarihi kaleye güçlükle çıkarlar. Fakat burada görecekleri eser, yorgunluklarını unutturacak kıymettedir. Bilhassa buradaki eğri minare meraklı ziyaretçileri çok alakadar eder.
Kadri Korman, bu haberinden sonra da Çankırı Kalesi'ndeki 'Eğri minare'yi gündeme taşımış ve tamir edileceği müjdesini vermiştir.
Korman’ın, 'Eğri minare'ye dair 24 Nisan 1938 tarihli haberi:
"Başı bulutları yalayan eteklerine Çankırı şehrini seren ufak dik kale ilk zamanlardaki inanların yaşadığı, kendilerinin muhafazası ve harici tehlikelere karşı yaptıkları delikleri de taş devrinin pek az tesiri altında kalan Türkiye’de mevcut tabii kalelerin yani ilk zamanlara ait kalelerin belli başlı birisidir. Bu kaleye çıkıp gezmek çok kolaydır. Dik sırtlarını asırların yağmurları, zelzeleleri yalamış, eteklerini doldurarak bizlerin oraya bugün kolayca çıkabilmesini kabil kılmıştır. Bu kaleye çıkıp hiçbir şey anlamayanlar gibi, ben de pek çok defalar çıktım. Ve hiçbir malumat sahibi olamadım. Gördüklerim toprak, kaya ve üzeri örtülmemiş delikler. Şarkı şimalisine düşen tarafında yıkılmış ve yıkılmakta olan bir sur. Ve bir minare…
Minarenin altındaki cami yıkılmıştır. Bugün ne enkazı ve ne de temelleri görülmemektedir. Bu minare yalnız başına sivrilmektedir. Minarenin şerefesinden yukarısı zelzeleden yıkılmıştır. Yalnız orijinal tarafı bu minarenin şakulünden 20 derece inhiraf ettiğidir (başka bir tarafa meyletme). Minare, bu haliyle İtalya’da bulunan Pisa Kulesi’nin bir eşidir. Üzerine çıkılabilmektedir. Kalede bu eserden maada Çankırı Fatihi Karatekin Beyin yattığı bir türbe vardır.
Çankırı’daki bu kale ilk zamandaki insanların tabiatın en müsait bir yerinde sığındıklarını ve bu yerde elleriyle, tırnaklarıyla vücuda getirdikleri bu eser bizler için hayret gözüyle bakılacak bir şaheserdir.
Haber aldığımıza göre Çankırı Kalesindeki eğri minarenin tamiri için Kültür Bakanlığı tahsisat verecektir. Keşfi yapılan minarenin tamiri için ilk hamlede 5000 liraya ihtiyaç olduğu anlaşılmıştır."
Ağır yürüyen bürokrasi nedeniyle daha fazla ayakta kalamayan eğri minare, yıkılarak tarihten silinmiştir.
Korman, 19 Nisan 1939 tarihli haberinde de eğri minarenin akıbetini şu üzücü satırlarla duyurur:
Kıymetli tarih eseri, Çankırı’nın 6 asırlık minaresi yıkıldı!
"Çankırı’nın en mühim tarihi eseri olan bu eğri minare 13 Nisan 1939 tarihinde yıkılmıştır.
Eğri minare, 20 derece açı teşkil edecek şekilde eğilmişti. Asırların tahribatı ve yorgunluğuyla yıkılmaya yüz tutan bu eserin tamiri için geçen yıl Maarif vekâleti vilayetten plan ve projeler istemişti. 5000 liralık bir tamir projesi hazırlanmıştı fakat bu kıymetli eser yıkılmaktan kurtarılamadı.
Çankırı buna benzer tarihi eserler bakımından pek zengin değildir. Çankırı’nın sık ve şiddetli zelzelelerle sarsılması tarihi eserlerini birçok eser görecek kadar yaşatmamıştır."
(1) https://www.sozcu18.com/kadri-korman-ve-devrim-gazetesi-2889yy.htm