HAZİNE ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın konuya ilişkin tebliğleri, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında 1 Ocak 2023’den itibaren yürürlüğe girmek üzere yayımlandı.
Özel iletişim vergisi, yeniden değerleme oranı olan yüzde 122.93 oranında artırılırken, emlak vergisi ücretleri yüzde 61.47 artırıldı. Motorlu taşıtlar vergisinde de yeni oranlar açıklandı. Buna göre 1300 cc motor hacminde yeni bir aracın MTV'si 2 bin 545 TL oldu.
GELİR VERGİSİNE İLİŞKİN İNDİRİM, İSTİSNA VE MUAFİYETLER YENİDEN BELİRLENDİ
Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın (Gelir İdaresi Başkanlığı), Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 322) ve Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 323), Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Tebliğler yeni yılda yürürlüğe girecek.
Buna göre, Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan indirim, istisna ve muafiyetlere ilişkin tutarlar ile basit usulde vergilendirmeye ilişkin had ve tutarlar yeniden belirlendi.
Gelir vergisinde yer alan çok sayıda istisna ve indirim tutarı da mükelleflerin lehine olacak şekilde artırıldı. Bu kapsamda, kira gelirlerindeki 9 bin 500 lira olan istisna tutarı, 21 bin liraya çıkarıldı. Böylece 2023 yılında elde edilen kira gelirlerinin 21 bin lirası vergiden istisna olacak. Kira gelirinin 21 bin lirayı aşmaması halinde beyanname verilmeyecek.
Değer artış kazançlarındaki 25 bin lira istisna tutarı, 55 bin lira olarak belirlendi. Örneğin, sahip olunan gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 5 yıldan önce satılması halinde, bu satış nedeniyle elde edilen kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendiriliyor. 2023 yılında elde edilen değer artış kazancının 55 bin lirayı aşması halinde, beyanname verilecek ancak 55 bin lira istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecek.
Arızi kazançlardaki 58 bin lira istisna tutarı, 129 bin liraya çıkarıldı. Örneğin, arızi olarak yapılan bir danışmanlık hizmetinden 2023 yılında elde edilen ve istisna tutarı olan 129 bin lirayı geçmeyen kazançlar vergilendirilmeyecek.
Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı da 3 bin 800 liradan, 8 bin 400 liraya çıktı. Gelir Vergisi Kanununa göre kural olarak menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarında tevkifat uygulaması bulunuyor. Ancak bazı hallerde örneğin basit usule tabi mükelleflere kiralanan iş yerlerinden elde edilen kira gelirlerinde tevkifat yapılmıyor. 2023 yılında elde edilen ve tevkifat ve istisnaya konu olmayan bu gelirlerin 8 bin 400 lirayı aşmaması halinde beyanname verilmeyecek.
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmelerinde kullanılan binek otomobillerin kiralık olması durumunda ödenen aylık kira tutarı ile işletmeye kayıtlı binek otomobillerinin amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli ile ilgili indirim tutarları da yükseltildi. Bu çerçevede, binek otomobiller için ödenen aylık kira gideri 8 bin liradan 17 bin liraya, amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli sınırı da 430 bin liradan 950 bin liraya çıkarıldı.
ENGELLİLERİN YARARLANDIĞI GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ TUTARLARINDA ARTIŞA GİDİLDİ
Gelir Vergisi Kanununda ücret geliri elde edenler ile serbest meslek kazancı elde eden engelli vatandaşların gelirlerinin bir kısmı engellilik indirimi yoluyla vergi dışı bırakılmıştı. Engelli vatandaşların engellilik derecesine göre belirlenen aylık indirim tutarları da yükseltildi. Örneğin, 2023 yılında ücret geliri elde eden I. Derece Engelli bir ücretlinin, aylık ücret matrahından 4 bin 400 lira, yıllık ise 52 bin 800 lira indirim yapılacak.
| Engelli Vergi İndirimi Aylık Tutarları | ||
| Derece | İndirim tutarı (2022) | İndirim tutarı (2023) |
| III. Derece Engelli (%40-% 59) | 500 lira | 1.100 lira |
| II. Derece Engelli (%60-%79) | 1.170 lira | 2.600 lira |
| I. Derece Engelli (%80-%100) | 2.000 lira | 4.400 lira |
ESNAF MUAFLIĞI LİMİTİ YÜKSELTİLDİ
Yapılan düzenlemelerle vergiden muaf esnaflığın kapsamı genişletilmiş ve evlerde imal ettiği ürünleri internet ve benzeri platformlarda satanlar da muafiyet kapsamına alınmıştı. Muafiyet limiti olan 320 bin lira, 700 bin liraya çıkarıldı. 2023 yılında evlerde üretilerek satılan ürünlerin satışından 700 bin liraya kadar elde edilen gelirler, muafiyet kapsamında olacak.
Basit usule tabi mükelleflerin kira ve kazanç istisnası hadleri de önemli ölçüde yükseltildi. Taksici, dolmuşçu, servis işleticisi, berber, terzi, bakkal, manav, kasap ve benzeri esnaf şartları dahilinde basit usule tabi bulunuyor. Düzenleme ile bu kapsamdaki esnafın kazançları, 2021 yılından itibaren gelir vergisinden istisna edilmişti. Gelir Vergisi Kanunu'nda basit usule tabi olma şartları ile ilgili özel düzenlemeler bulunuyor. Basit usule tabi olmak için her yıl yeniden belirlenen kira tutarları, yıllık alım, satım ve iş hasılatı gibi bazı had ve tutarların aşılmaması gerekiyor. Bu kapsamda 2023 yılında elde edilecek gelirler için bu hadler de artırıldı.
| Basit Usule İlişkin Yıllık Had ve Tutarlar | ||
| Basit Usule Tabi Olmanın Genel ve Özel Şartları | 2022 | 2023 |
| Büyükşehir belediye sınırları içinde yıllık kira tutarı (GVK 47/2) | 16.000 lira | 35.000 lira |
| Diğer yerlerde yıllık kira tutarı (GVK 47/2) | 10.000 lira | 22.000 lira |
| Basit usul yıllık alış tutarı (GVK 48/1) | 200.000 lira | 440.000 lira |
| Basit usul yıllık satış tutarı (GVK 48/1) | 320.000 lira | 700.000 lira |
| Basit usul yıllık iş hasılatı(GVK 48/2) | 100.000 lira | 220.000 lira |
| Basit usul satış ve iş hasılatı (GVK 48/3) | 200.000 lira | 440.000 lira |
Uyumlu mükelleflere vergi indiriminde yer alan limit güncellendi. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden beyannamelerini zamanında veren ve vergilerini ödeyen uyumlu mükellefler, 5 puanlık vergi indiriminden faydalandırılıyor. Vergi indirimi yapılabilecek tutarın üst limiti de 2 milyon liradan, 4,4 milyon liraya çıkarılarak, mükelleflere sağlanan teşvikte artış yapıldı.
Telif haklarından elde edilen kazançlara uygulanan istisna tutarı da yükseltildi. Müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerinden elde ettikleri kazançları, belirli bir tutarı aşmaması halinde gelir vergisinden istisna tutuluyor. Bu kazançlarla ilgili 880 bin lira olan istisna tutarı, 2023 yılında elde edilecek gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıkarıldı.
Sosyal medyada içerik üreten ve mobil uygulama geliştirenlerin elde ettikleri kazançların 2022 yılı için 880 bin lirası gelir vergisinden istisnayken, bu tutar 2023 yılındaki gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıktı. Bu tutarlar aşılmıyorsa beyanname verilmeyecek.
YEMEK, YOL VE KREŞ YARDIMI ÖDEMELERİ YÜKSELTİLDİ
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2023 yılında uygulanacak gelir vergisi tarifesinin dilimlerinde artış yapıldığını da açıklamıştı.
İlk gelir dilimi 70 bin liradan başlayan yeni tarifeye göre ücretliler başta olmak üzere tüm gelir vergisi mükellefleri daha geç üst dilimlerden vergi ödeyecek. Asgari ücrette meydana gelen artış da gelir vergisi istisnasına yansıdı ve ücretlilerin ödeyeceği vergiyi azalttı.
Ücret istisnalarında yer alan maktu tutarlar da önemli ölçüde arttı. Ücret olarak ödenen yemek ve yol paralarının istisna kapsamındaki tutarları, bu yıl temmuz ayında artırılmıştı. Son yapılan düzenlemeyle nakit olarak yapılan yemek bedeli ödemeleri de istisna kapsamına alındı. İstisna tutarlarının artırılmasıyla da 51 lira olan yemek parası, 110 liraya, 25,5 lira olan yol parası da 56 liraya çıkarıldı. Böylece, aylık 2 bin 860 lira yemek parası, 1456 lira yol parası ödemeleri vergiden istisna edildi.
İşverenlerce kadın hizmet erbabına her bir çocuk için brüt asgari ücretin yüzde 50’sine kadar yapılan kreş yardımı ödemelerindeki istisna tutarı da aylık 3 bin 235,50 liradan 5 bin 4 liraya çıkarıldı.
Çalışanlara mevcut maaşlarına ilave olarak yapılan yemek, yol ve kreş yardımı ödemelerindeki istisna tutarlarının arttırılması sonucunda, bu ödemelerin tamamını alanlar açısından aylık 9 bin 320 liralık ücretleri vergi dışı bırakılmış oldu.
BAKANLIKTAN AÇIKLAMA
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan; indirim, istisna ve muafiyetlere ilişkin tutarlar ile basit usulde vergilendirmeye ilişkin had ve tutarların da yeniden belirlendiğini belirtilerek şöyle denildi:
"Gelir vergisinde yer alan çok sayıda istisna ve indirim tutarı da mükelleflerin lehine olacak şekilde artırıldı. Bu kapsamda; kira gelirlerindeki 9 bin 500 Lira olan istisna tutarı, 21 bin liraya çıkarıldı. Böylece, 2023 yılında elde edilen kira gelirlerinin 21 bin lirası vergiden istisna olacak. Kira gelirinin 21 bin lirayı aşmaması halinde beyanname verilmeyecek.
Değer artış kazançlarındaki 25 bin lira istisna tutarı, 55 bin lira olarak belirlendi. Değer artış kazançlarının beyan edilip edilmeyeceği ise istisna tutarının altında kalıp kalmadığına bağlı. 2023 yılında elde edilen değer artış kazancının 55 bin lirayı aşması halinde beyanname verilecek ancak 55 bin lira istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecek.
Arızi kazançlardaki 58 bin lira istisna tutarı, 129 bin liraya çıkarıldı. Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı da 3 bin 800 liradan, 8 bin 400 liraya çıktı."
"‘ENGELLİ GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ ARTTI"
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmelerinde kullanılan binek otomobillerin kiralık olması durumunda ödenen aylık kira tutarı ile işletmeye kayıtlı binek otomobillerinin amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli ile ilgili indirim tutarları da arttırıldı. Bu çerçevede, binek otomobiller için; ödenen aylık kira gideri 8 bin liradan 17 bin liraya, amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli sınırı da 430 bin liradan 950 bin liraya çıkarıldı.
Gelir Vergisi Kanununda ücret geliri elde edenler ile serbest meslek kazancı elde eden engelli vatandaşların gelirlerinin bir kısmı engellilik indirimi yoluyla vergi dışı bırakılmıştır. Engelli vatandaşların engellilik derecesine göre belirlenen aylık indirim tutarları da arttı. Yapılan düzenlemelerle, vergiden muaf esnaflığın kapsamı genişletilmiş ve evlerde imal ettiği ürünleri internet ve benzeri platformlarda satanlar da muafiyet kapsamına alınmıştı. Muafiyet limiti olan 320 bin lira, 700 bin liraya çıkarıldı. 2023 yılında evlerde üretilerek satılan ürünlerin satışından 700 bin liraya kadar elde edilen gelirler muafiyet kapsamında olacak."
Bakanlığın açıklamasında şöyle denildi:
"Taksici, dolmuşçu, servis işleticisi, berber, terzi, bakkal, manav, kasap ve benzeri esnafımız şartları dahilinde basit usule tabi bulunmaktadır. Reform niteliğinde yapılan bir düzenleme ile bu kapsamdaki esnafın kazançları 2021 yılından itibaren gelir vergisinden istisna edilmişti. Gelir Vergisi Kanununda basit usule tabi olma şartları ile ilgili özel düzenlemeler var. Basit usule tabi olmak için her yıl yeniden belirlenen; kira tutarları, yıllık alım, satım ve iş hasılatı gibi bazı had ve tutarların aşılmaması gerekiyor.
2023 yılında elde edilecek gelirler için bu hadler de artırıldı. Ayrıca uyumlu mükelleflere vergi indiriminde yer alan limit güncellendi. Vergi indirimi yapılabilecek tutarın üst limiti de 2 milyon liradan, 4,4 milyon liraya çıkarılmak suretiyle, mükelleflere sağlanan teşvikte önemli bir artış yapıldı. Telif haklarından elde edilen kazançlara uygulanan istisna tutarı da artırıldı. Bu kazançlarla ilgili 880 bin lira olan istisna tutarı 2023 yılında elde edilecek gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıkarıldı.
Sosyal medyada içerik üreten ve mobil uygulama geliştirenler için son derece basit bir vergileme usulü getirilmişti. Bu işleri yapanlar, bankada bir hesap açıyor ve banka bunlar adına yapılan ödemelerden yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapıyor. Bu kapsamda elde edilen kazançların 2022 yılı için 880 bin lirası gelir vergisinden istisna. Bu tutar 2023 yılında elde edilecek gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıktı."