Kastamonu'da AKP'li başkandan 'köçek' yasağı
Kastamonu Belediye Başkanı AKP’li Tahsin Babaş’ın köçek oyununu yasaklaması üzerine sosyal medyadan gelen tepkiler hızla büyüyor.
Kastamonu Belediye Başkanı Tahsin Babaş, İstanbul’da yapılacak olan ’9′uncu Kastamonu Günleri’ için Bakırköy’de düzenlenen tanıtım toplantısında yaptığı açıklamada Kastamonu’da köçek oyununun yasaklandığını belirtti. Kastamonu kültüründe köçek kültürünün olmadığını savunan Başkan Babaş, “Kastamonu’nun hiçbir yerinde, düğün salonları da dahil köçek oyunu görmek istemiyorum ve yasaklıyorum” ifadelerini kullandı.
“ADAM GİBİ DAVUL ZURNA ÇALDIRACAKLARSA ÇALDIRSINLAR”
Köçek oynayarak aile geçindiren, ekmek parası kazanan ve bu oyuna yıllarını harcayan insanların tepkisine sebep olan Babaş, oyunun herhangi bir yerde oynanması durumunda gerekenin yapılacağını ifade ederek, “Köçek oynatırken görürsem düğün sahibine de köçek oynayana da idari ceza uygulayacağım. Ben köçek oynatılmasını kesinlikle istemiyorum. Adam gibi davul-zurna çaldıracaklarsa çaldırsınlar” dedi.
İstanbul’da yaşayan Kastamonulu bir grup köçek, Başkan Babaş’ın açıklamasına sosyal paylaşım sitesi Facebook’ta, ‘Kastamonu Köçekleri Yasaklanamaz’ adıyla kurdukları sayfadan tepki gösterdi. Köçekler, Facebook sayfasına, “Köçekleri yasaklama işine gelene kadar Kastamonu’da yapılması gereken yüzlerce işin olduğunu unutmamalısınız sayın Kastamonu Belediye Başkanı Tahsin Bey” diye yazdı. Söz konusu sayfada, Anadolu’nun bazı bölgelerinde hala varlıklarını sürdüren köçeklik geleneğinin özellikle Kastamonu yöresinin zengin bir kültürü olarak yaşadığına vurgu yapılarak, “Kastamonu düğün ve şenlikleri köçeksiz yapılmaz. Kastamonu’daki köçek takımlarında, dansçılara, davul, zurna ve kemane ustaları eşlik etmektedir” denildi.
AKP’li başkan Tahsin Babaş’ın köçeklere yçnelik eleştirilerine bir destek de Küre Belediye Başkanı Kamil Aydınlı’dan geldi. Aydınlı, Başkanın, Kastamonu’da köçek oyunun yasaklanması gerektiği söylemine katıldığını belirterek şu ifadeleri kullandı:
“KARARI DESTEKLİYORUM”
“Ben, belediye başkanı olarak gittiğim iller dışında bakıyorum, herkes kendi yöresine ait oyunları kalkıp oynuyor. Sepetçioğlu, Tiridine Bandım gibi yöresel oyunlarımızla, bizlerde kendi yöremizdeki, düğünlerimizde kalkıp düğünlerde kendi yöremizin oyunlarımızı sergileyelim. Bu yüzden köçek oynatılmasının yasaklanması yönündeki kararı destekliyorum”
154 YILLIK KÖÇEK TARİHİ
Osmanlı döneminde yedi yaş gibi çok erken yaşlarda başlayan köçeklik eğitimi 14 yaşına kadar sürer ve bu yaştan itibaren köçekler profesyonel dansçı olarak mesleklerini sürdürürlerdi. 1861 yılında sultanın köçek takımlarını yasaklamasının ardından köçekler Anadolu’ya ve çeşitli Arap ülkelerine dağıldılar. Anadolu’nun bazı bölgelerinde hâlâ varlıklarını sürdüren köçeklik geleneği özellikle Kastamonu yöresinin zengin bir kültürü olarak yaşamaktadır. Kastamonu düğün ve şenlikleri köçeksiz yapılmaz. Kastamonu’daki köçek takımlarında, dansçılara, davul, zurna ve kemane ustaları eşlik etmektedir.
Köçeği zaman zaman Türk mekânlarının dışında da görebiliyoruz. İtalyan prensliklerinin birleşmesini kutlamak için Venedik Elçiliği’nin malikânesinde düzenlenen gösteri buna örnektir. İtalyan azınlığın katıldığı bu gecenin mümtaz kişileri arasında çeşitli Avrupa ülkelerinin balerinleri ile bizim çengiler de vardır. 1524 tarihli bu gösteriye, çengilerin kattığı renkten uzun uzadıya söz edilir. Osmanlı döneminde sünnet şenliklerinde de benzeri gösterilere yer verilirdi. 15 gün süren şenliklerin ikinci gününde çengiler de görünür. Tulumbacılar ile çengiler ilk sıradadır. Cambazlar ve şişebazların neşelendirdiği günün gösterisi, sadrazamın sultana bir at hediye etmesiyle biterdi.
EVLİYA ÇELEBİ’NİN KÖÇEK TABİRİ
Köçekler altıncı gün su üstünde gösteri sunar, bunu onikinci günde de çengiler izlerdi. Çeşitli Osmanlı minyatürlerinde, şenlikler dolayısıyla çengi ve köçeklerin renklendirdiği danslara rastlanır. Köçeklerin ve çengilerin, tavşan ve rakkasların gösterilerine gelelim. Köçeklerin, çengilerin dans ederken kullandıkları çergâne ve çarpare aletleri (ritim aletleri) dansın tamamlayıcı unsurlarındandır. Tavşanlar, köçeklerin eteğine karşı şalvarlıdır. Bu çuha şalvarın üstünde camadan vardır. Belini ise hayli alacalı bulacalı şallar sarmıştır. Başlarda süslü püslü işlemeli ufak sivri bir külah bulunur. Köçeklerin başı ise açıktır. Dördüncü Mehmet’in oğullarının sünnet şenliklerini izleyen Dr. Covel baş köçeğin altın ya da gümüş sırmalı ipekliden giyindiğini belirtir. Evliya Çelebi köçekler için “yetmiş tastan, feleğin çemberinden geçmiş” deyimini kullanır. (Kaynak: Wikipedia)