Elektrikteki kademeli zammın arkasındaki sebep
Enflasyonun en önemli nedenlerinden biri olan elektrikte dağıtım şirketleri zarar etmesin diye yurttaşların faturası üzerinden aktarılan kaynak daha da artacak.
Ankara Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), yılbaşıyla birlikte yapılan zamların yurttaşa nasıl katmerli yansıyacağını, kayıp kaçak oranının neden artacağını ortaya koydu. Ayrıca elektriğin dağıtım firmalarına satışı fiyatına yüzde 34.07 zam yapıldı. Bu da devasa zamlarının büyük bölümünün dağıtım firmalarının kasasına gireceği gerçeğini ortaya koydu. Oda yetkilileri, ödeme zorluğu çeken yurttaşların elektrik faturalarına dahi yüzde 50 zam yapıldığını, bunun kayıp kaçak oranında artış getireceğini kaydetti.
Cumhuriyet'ten Sertaç Eş'in haberine göre; Yeni yılla birlikte elektrik fiyatlarına yapılan zamlar, şubat ayıyla faturalara yansıyacak. Ankara EMO, elektrik zammının yaşamımıza katmerli yansımalarını ortaya koydu. Odanın çalışmasına göre yalnızca evlerimizde tükettiğimiz elektrik üzerinden fiyat artmayacak. Her türlü yaşamsal sanayi ve tarımsal üretimin de girdisi konumunda bulunan elektriğe yapılan yüzde 100’ün üzerindeki zamlar her türlü hayvansal ve bitkisel tüketim ürününün yanı sıra ayakkabıdan giysiye kadar her şeyi fazladan zamlandıracak.
"FATURALAR NASIL ÖDENECEK"
AKP iktidarı, elektriğe zam yaparken “yoksulları koruduğunu” göstermek amacıyla fatura döneminde 150 kilovatsaat ve altında kullananlara yüzde 50 zam yaptı. Örneklemek gerekirse, Aralık 2021 döneminde 50 TL elektrik parası ödeyen bir yoksul yurttaş, Ocak 2022 döneminde 75 TL ödeyecek. Ancak Ankara EMO, düşük zammın savunulamayacağını belirterek, “Açıklamasında da yer aldığı üzere bu sınırda tüketimi olan aboneleri EPDK zaten dar gelirli yani faturasını ödemekte zorluk yaşayan olarak tanımlıyor, yüzde 50 zam yapmaktan kaçınmıyor. Bu durumda geçen dönem faturalarını ödeme zorluğu yaşayanlar yüzde 50 zamlı faturaları nasıl ödeyecek?” değerlendirmesini yapıyor.
KAYIP-KAÇAK ARTACAK
Özelleştirmelerin kayıp kaçakları azaltacağının yoğun olarak savunulduğunu anımsatan oda, “EPDK, 2015 yılı sonu için bu oranı yüzde 10 olarak hedeflemişti. Oysa 2020 yılı itibarıyla bu oran halen yüzde 12.08 düzeyinde. Yapılan mevzuat düzenlemesiyle kayıp kaçağın yoğun olduğu bölgeler adeta teşvik edercesine şirketler korunur hale gelmiştir” görüşünü dile getirdi.
EMO’nun belirlemelerine göre dört kişilik bir aile aylık 230 kilovat elektrik tüketiyor. Türkiye’de hane halkının üçte ikisi bu düzeyde tüketime sahip.
ZAM, FİRMALAR İÇİN YAPILDI
EMO’nun belirlemelerine göre Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Aralık 2021’de görevli tedarik firmalarına elektriğin kilovatsaatini 23.76 kuruşa satıyordu. Yapılan yüzde 34.07 zamla içinde bulunduğumuz Ocak ayında fiyatı 31.86 kuruşa yükseltti. Ancak EÜAŞ, günde 5 kilovatsaatten fazla tüketen yurttaşlar için fiyatı 91.56 kuruştan 206 kuruşa yükseltti. Böylece yapılan zamdan EÜAŞ, yani devlet payını aldıktan sonra devasa bir miktar firmaya kalıyor.
Örneğin, Aralık 2021’de 200 TL’lik elektrik tüketen yurttaş, aynı miktarı Ocak 2022’de de tüketirse faturası 450 TL gelecek. Fazladan faturaya yansıyan 250 TL’nin 86.75 TL’sini devlet, 163.25 TL’sini ise dağıtım firması alacak.