Dünya gazetesinden Murat Erdoğan'ın haberine göre, Faik Şenol Özyaman ve Hayri Demirel'in gemi bacalarından çevreye yayılan emisyonları önlemek için başladığı kazan imalatı, Türkiye'nin enerji bağımlığını bitirecek projeye dönüştü. Sanayi Bakanlığı'ndan hibe kredisi için onay bekleyen 'Tam Yazılımlı Yakma Kazanı' Türkiye'de büyük rezevleri bulunan 'bitümlü şist' yakabiliyor. Yeni kazan sistemi aynı zamanda yüksek verimli bir ısı jeneratörü olarak ısıtmanın yanı sıra sıcak su ve elektrik enerjisi elde etmede kullanılabiliyor.

 

 

Daha önce ürettiği balast arıtma cihazı ile gündeme gelen emekli fizik öğretmeni ve Ak Gemi Genel Müdürü Hayri Demirel ve ortağı Şenol Özyaman, yüksek verimli kömür yakma sistemi geliştirdi. Projenin, Bilim ve Teknoloji Genel Müdürlüğü Teknolojik Ürün Yatırım Desteği kapsamına alındığını söyleyen Hayri Demirel, "Buluşumuz, Türkiye'nin hayati önem taşıyan ilk üç projesinden biri olarak kabul edildi" dedi. Hayri Demirel, doğada büyük rezervleri bulunan, ancak günümüz teknolojisi ile yakılması ekonomik olmayan bitümlü şist de yakabilen 'Tam Yazılımlı Yakma Kazanı'nın ülkenin enerjide dışa bağımlılığını bitireceğini savundu.

 

Demirel, "Patentleri alınan sistemler 133 ülkede koruma altında. Tasarlanan sistem 8 Haziran 2010 tarihinde Enerji Sektörü Araştırma-Geliştirme Projeleri Destekleme Programına (ENAR) Dair Yönetmelik kapsamında destekleniyor" diye konuştu.

 

Faik Şenol Özyaman'ın 10 yıllık Ar-Ge çalışması sonucu geliştirdiği teknoloji, kömürlerin emisyonsuz yanmasını sağlıyor ve yanma sırasında oluşan zehirli gazların çevreyi kirletmesini önlüyor. Aynı zamanda kömürlerin kalitesini ve ısı kalorisini ciddi seviyede artırıyor. Kazanların toplu konutlar, AVM'ler ve buharın kullanıldığı her sanayi kolunda kullanılabileceğinin altını çizen Hayri Demirel, proje ile ilgili şunları söyledi:

 

"Sanayide bilinen kazan teknolojilerinde kömürün yanma verimi yüzde 60 ile yüzde 70 arasında değişir. Yeni teknoloji katı yakıt kazanımızda ise yanma verimi (karbon+uçucu gaz) yüzde 97 seviyesine çıkacak. Külde karbon oranı çok düşük miktarda olacak ve uçucu gazların tümü yanacak. Yeni kazan sisteminin önemli özelliklerinden biri de, kömürle çalışan mevcut kazan sistemlerinden farklı olarak 1000-1200oC yerine 1400-1800oC'de çalışabilmesi. Bu da kömürün yakılması sürecinde SO2, SO3 ve NO2 gibi çevreye ve özellikle de insan sağlığına ciddi zarar verebilen zehirli gazların oluşmasını engelliyor."

 

Sistemin bütün testleri ve bilimsel tespitlerinin yapıldığını dile getiren Hayri Demirel, "TOKİ'nin bir garajında kazanımızı yaktık. Çıkan kuru havayı garaja verdik, herhangi bir kirlilik tespit edilmedi. Yakılan bitümlü şist, kömürün nem oranına göre yüzde 30-40 daha fazla ısı üretiyor. 110 cm çapındaki bir kazan, 5-15 TL arasındaki bir aidatla 150 dairenin ısınmasını, soğutulmasını ve türbin eklenerek elektriğini sağlıyor" açıklamasını yaptı.

 

Türkiye, dünyada düşük kalorili ve yüksek nemli linyit kömür üretiminde ikinci sırada yer alıyor. Türkiye'de linyit kömür rezervleri taş kömür rezervlerinden 10 kat daha fazla. Türkiye, 2012 yılında yaklaşık 1.3 milyar dolarlık taş, kok ve briket kömürü ithal etti. Yeni kurutma sistemiyle, kömürde bulunan yüzde 50 nem oranını yüzde '5'e indirdiklerini söyleyen Hayri Demirel, yüksek nemli düşük kalorili linyit kömürlerin kurutulması ve yakılması için Denizli Tavas'ta pilot tesis kurduklarını belirterek "Tesiste üretilen kuru kömür evsel ısınmada ve sanayide kullanılmak üzere pazarlanıyor. Ayrıca, Akarçeşme AŞ'nin Gebze'de bulunan ofisinde deneme amaçlı daha küçük boyutlarda iki adet kömür yakma kazanı da faaliyet gösteriyor" dedi. Demirel, Denizli'deki tesislerinde Adopen'in kömürlerini kurutmak için anlaşma yapıldığını açıkladı.

 

Bitümlü şist yakma kazanı, kömürü kurutarak kalorisini iki kat artırıyor, arıtma çamurunu kurutarak elektrik elde edilebiliyor. Bitümlü şist 4-5 metre çapında büyük kazanlarda yakılarak 1 kw elektrik 6-8 sent yerine 0.5 sente mal ediliyor. Tüm zararlı gazları yakıyor ve emisyon değerleri sıfıra indiriyor.

 

Tuzla arıtma tesisinde deneme çalışmaları yapıldı. Kurutulan çamur yakılarak yeni çamurlar kurutuldu. 30 kg çamurla 100 kg çamur kurutulacak geriye kalan 70 kg çamurla da elektrik üretilecek. Kuzu Holding Finansör oldu ve onlar için çalışma yapıyorlar.